সুভাষচন্দ্র বসু (জন্ম: ২৩ জানুয়ারি, ১৮৯৭ – মৃত্যু: ১৮ আগস্ট ১৯৪৫) ছিলেন ভারতের স্বাধীনতা সংগ্রামের এক কিংবদন্তি নেতা। তিনি নেতাজি নামে সমধিক পরিচিত। সুভাষচন্দ্র পরপর দুইবার ভারতীয় জাতীয় কংগ্রেসের সভাপতি নির্বাচিত হন। কিন্তু মহাত্মা গান্ধীর সঙ্গে আদর্শগত সংঘাত এবং কংগ্রেসের বৈদেশিক ও আভ্যন্তরিণ নীতির প্রকাশ্য সমালোচনা করার জন্য তাঁকে পদত্যাগ করতে হয়। সুভাষচন্দ্র মনে করতেন গান্ধীজির অহিংসার নীতি ভারতের স্বাধীনতা আনার ক্ষেত্রে যথেষ্ট নয়। এই কারণে তিনি সশস্ত্র বিদ্রোহের পক্ষপাতী ছিলেন। সুভাষচন্দ্র ফরওয়ার্ড ব্লক নামক একটি রাজনৈতিক দল প্রতিষ্ঠা করে ব্রিটিশ শাসন থেকে ভারতের পূর্ণ ও সত্বর স্বাধীনতার দাবি জানাতে থাকেন। ব্রিটিশ কর্তৃপক্ষ তাঁকে এগারো বার কারারুদ্ধ করেছিল। তাঁর বিখ্যাত উক্তি "তোমরা আমাকে রক্ত দাও, আমি তোমাদের স্বাধীনতা দেবো।" দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ ঘোষিত হওয়ার পরেও তাঁর মতাদর্শের কোনো পরিবর্তন ঘটেনি; বরং এই যুদ্ধকে ব্রিটিশদের দুর্বলতার সুবিধা আদায়ের একটি সুযোগ হিসেবে দেখেন। যুদ্ধের সূচনালগ্নে তিনি লুকিয়ে ভারত ত্যাগ করে সোভিয়েত ইউনিয়ন, জার্মানি ও জাপান ভ্রমণ করে ভারতে ব্রিটিশদের আক্রমণ করার জন্য সহযোগিতা লাভের উদ্দেশ্যে। জাপানিদের সহযোগিতায় তিনি আজাদ হিন্দ ফৌজ পুনর্গঠন করেন এবং পরে তার নেতৃত্ব দান করেন। এই বাহিনীর সৈনিকেরা ছিলেন মূলত ভারতীয় যুদ্ধবন্দী এবং ব্রিটিশ মালয়, সিঙ্গাপুরসহ দক্ষিণ এশিয়ার অন্যান্য অঞ্চলে কর্মরত মজুর। জাপানের আর্থিক, রাজনৈতিক, কূটনৈতিক ও সামরিক সহায়তায় তিনি নির্বাসিত আজাদ হিন্দ সরকার প্রতিষ্ঠা করেন এবং আজাদ হিন্দ ফৌজের নেতৃত্বদান করে ব্রিটিশ মিত্রবাহিনীর বিরুদ্ধে ইম্ফল ও ব্রহ্মদেশে যুদ্ধ পরিচালনা করেন। ব্রিটিশদের বিরুদ্ধে নাৎসি ও অন্যান্য যুদ্ধবাদী শক্তিগুলির সঙ্গে মিত্রতা স্থাপনের জন্য কোনো কোনো ঐতিহাসিক ও রাজনীতিবিদ সুভাষচন্দ্রের সমালোচনা করেছেন; এমনকি কেউ কেউ তাঁকে নাৎসি মতাদর্শের প্রতি সহানুভূতিসম্পন্ন বলে অভিযুক্ত করেছেন। তবে ভারতে অন্যান্যরা তাঁর ইস্তাহারকে রিয়েলপোলিটিক (নৈতিক বা আদর্শভিত্তিক রাজনীতির বদলে ব্যবহারিক রাজনীতি)-এর নিদর্শন বলে উল্লেখ করে তাঁর পথপ্রদর্শক সামাজিক ও রাজনৈতিক ভাবাদর্শের প্রতি সহানুভূতি পোষণ করেছেন। উল্লেখ্য, কংগ্রেস কমিটি যেখানে ভারতের অধিরাজ্য মর্যাদা বা ডোমিনিয়ন স্ট্যাটাসের পক্ষে মত প্রদান করে, সেখানে সুভাষচন্দ্রই প্রথম ভারতের পূর্ণ স্বাধীনতার পক্ষে মত দেন। জওহরলাল নেহরু সহ অন্যান্য যুবনেতারা তাঁকে সমর্থন করেন। শেষপর্যন্ত জাতীয় কংগ্রেসের ঐতিহাসিক লাহোর অধিবেশনে কংগ্রস পূর্ণ স্বরাজ মতবাদ গ্রহণে বাধ্য হয়। ভগৎ সিংহের ফাঁসি ও তাঁর জীবন রক্ষায় কংগ্রেস নেতাদের ব্যর্থতায় ক্ষুব্ধ সুভাষচন্দ্র গান্ধী-আরউইন চুক্তি বিরোধী একটি আন্দোলন[৪] শুরু করেন। তাঁকে কারারুদ্ধ করে ভারত থেকে নির্বাসিত করা হয়। নিষেধাজ্ঞা ভেঙে তিনি ভারতে ফিরে এলে আবার তাঁকে কারারুদ্ধ করা হয়। মনে করা হয় ১৯৪৫ সালের ১৮ অগস্ট তাইওয়ানে একটি বিমান দুর্ঘটনায় তাঁর মৃত্যু হয়। তবে তাঁর এই তথাকথিত দুর্ঘটনা ও মৃত্যুর বিরুদ্ধ প্রমাণও বিদ্যমান।
ภัสจันทราโบส (เกิด 3 มกราคม 1897 - ตาย: 18 สิงหาคม 1945) เป็นหนึ่งในผู้นำในตำนานของอินเดียเป็นอิสระขบวนการ เขาเป็นที่รู้จักกันเนตาจิ Bose รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีของสภาแห่งชาติอินเดียสำหรับสองวาระติดต่อกัน แต่ความขัดแย้งในอุดมการณ์กับมหาตมะคานธีและสภาคองเกรสวิพากษ์วิจารณ์นโยบายต่างประเทศและในประเทศคือการอนุญาตให้เขาลาออก นโยบายไม่ใช่ความรุนแรงของมหาตมะคานธีจันทรารู้สึกว่ามันไม่เพียงพอที่จะนำมาเกี่ยวกับความเป็นอิสระของอินเดีย ด้วยเหตุนี้เขาอยู่ในความโปรดปรานของกบฏติดอาวุธ จันทราข้างพันธมิตรเป็นอิสระพรรคการเมืองที่จัดตั้งขึ้นจากการปกครองของอังกฤษในอินเดียเรียกร้องเต็มรูปแบบและรวดเร็ว สิบเอ็ดครั้งที่เขาถูกคุมขังโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจอังกฤษ คำพูดที่มีชื่อเสียงของเขา "ให้ฉันเลือดผมจะให้คุณมีอิสระ." หลังจากสงครามโลกครั้งที่สองที่ประกาศในความคิดของเขาไม่มีการเปลี่ยนแปลง; แต่เขาเห็นว่าสงครามครั้งนี้เป็นโอกาสที่จะใช้ประโยชน์จากความอ่อนแอของอังกฤษ จุดเริ่มต้นของสงครามในที่ซ่อนตัวอยู่ในประเทศอินเดียเขาออกจากสหภาพโซเวียตเยอรมนีและญี่ปุ่นโจมตีอังกฤษที่จะเดินทางไปยังประเทศอินเดียเพื่อประโยชน์ในการร่วมดำเนินการ นาในความร่วมมือกับญี่ปุ่นเขาได้รับการบูรณะและเขาให้เป็นผู้นำของเขา กองกำลังเหล่านี้เป็นทหารในอินเดียนักโทษสงครามและบริติชมลายา, สิงคโปร์, แรงงานเอเชียใต้การทำงานในภูมิภาคอื่น ๆ การสนับสนุนทางการเงินการเมืองการทูตและการทหารของญี่ปุ่นของรัฐบาลหลัง Azad ในการเนรเทศเขาก่อตั้งและนำ Azad หลัง Fouz อิมและพม่าในการต่อสู้กับกองกำลังพันธมิตรนำโดยอังกฤษ เพื่อสร้างความเป็นพันธมิตรกับกองทัพอังกฤษกับนาซีและ yuddhabadi อื่น ๆ นักประวัติศาสตร์บางคนและนักการเมืองได้รับที่สำคัญของโบ; บางคนกล่าวหาว่าเขาจะตอบสนองต่ออุดมการณ์ของพวกนาซี อื่น ๆ แต่ของอินเดีย istaharake riyelapolitika (การเมืองศีลธรรมหรืออุดมการณ์มากกว่าการปฏิบัติการเมือง) อ้างถึงความเห็นอกเห็นใจเป็นสัญญาณของคำแนะนำของเขาได้แสดงสำหรับอุดมการณ์ทางสังคมและการเมือง คณะกรรมการสภาคองเกรสในนามของสถานะการปกครองสำหรับสถานะการปกครองอินเดียหรือข้อเสนอเป็นเอกราชที่สมบูรณ์ของอินเดียอยู่ในความโปรดปรานของ subhasacandrai แรก Jawaharlal Nehru และ yubanetara อื่น ๆ ที่สนับสนุนเขา สุดท้ายสภาแห่งชาติของเซสชั่นฮอร์ประวัติศาสตร์ของรัฐสภาถูกบังคับให้ยอมรับหลักคำสอนของ Swaraj ตาย Bhagat ซิงห์และความล้มเหลวของผู้นำสภาคองเกรสที่จะช่วยชีวิตของเขาคานธี-เออร์วินอนุสัญญาโกรธโดยการเคลื่อนไหวต่อต้านจันทรา [4] เริ่ม เขาถูกขังอยู่ในเนรเทศจากประเทศอินเดีย เขากลับไปยังประเทศอินเดียมาเขายากจนบ้านถูกคุมขังอีกครั้ง เป็นที่เชื่อกันอุบัติเหตุเครื่องบินตกในไต้หวันในวันที่ 18 สิงหาคม 1945 เขาเสียชีวิต ที่เรียกว่าหลักฐานกับเขาของการเกิดอุบัติเหตุและเสียชีวิต